Implementatie van persoonsgericht werken in de ouderenzorg

Vanaf de jaren ‘90 hebben verscheidene experts zich uitgesproken over de manier waarop mensen (met dementie) in het verpleeghuis benaderd zouden moeten worden. Zo is het belangrijk om ervan bewust te zijn dat bewoners in de eerste plaats ‘gewoon’ mensen zijn met hun eigen behoeften – denk aan liefde, comfort, identiteit en gehechtheid – als iedereen. Mensen die in een verpleeghuis wonen zijn echter vaak minder goed in staat om zelf in deze behoeften te voorzien, bijvoorbeeld door hun dementie. In de zorg is het daarom niet alleen van belang dat de bewoners fysieke verzorging krijgen, maar ook sociale en emotionele begeleiding. Deze zorg is gericht op de beleving van een persoon, dat wil zeggen, afgestemd is op de specifieke en individuele behoeften. Dit wordt ook wel persoonsgerichte zorg genoemd (Kitwood, 1997). Hoe meer persoonsgericht de houding van het verzorgend personeel is ten aanzien van mensen met dementie, des te beter is ook de kwaliteit van zorg. De visie van persoonsgerichte zorg is dus dat het in eerste instantie gaat om de persoon, en niet om de ziekte (Monitor woonvormen dementie).

Vaak komt er onbegrepen gedrag voor bij mensen met dementie, maar ook bij mensen met een andere zorgvraag die in het verpleeghuis wonen. Vaak zien we dat zorgmedewerkers en naasten moeite hebben begrijpen en/of met het omgaan van onbegrepen gedrag. Zeker bij dit gedrag is een persoonsgerichte houding van belang. In de trainingen leren we medewerkers wat het belang is om te kijken naar de behoeften van bewoners en vanuit daar te beredeneren waar het gedrag vandaan zou kunnen worden. Het vraagt een onderzoekende en nieuwsgierige houding van medewerkers, en soms een creatieve manier van werken.

Naast dat we in de trajecten aandacht besteden aan onbegrepen gedrag, geven we vanuit het Trimbos-instituut ook workshops onbegrepen gedrag bij mensen met dementie in de thuissituatie. Deze workshops zijn ontwikkeld voor o.a. casemanagers, wijkverpleegkundigen en thuiszorgmedewerkers. Lees meer over deze workshops.

Het traject is ook geschikt voor andere doelgroepen binnen de VVT. Ondanks dat de theorie van Kitwood focust op de psychosociale behoeften van mensen met dementie, weten we dat de theorie één op één toepasbaar is voor andere doelgroepen. We hebben immers allemaal psychosociale behoeften die we graag vervuld zien hebben. We hebben veel ervaring met het traject toepassen op afdelingen voor mensen met een somatische hulp- en/of ondersteuningsvraag. Recent hebben we ook een wetenschappelijk onderbouwde observatiemethodiek ontwikkeld voor deze afdelingen. Lees meer over deze observatiemethodiek. 

Graag zelfs! We horen graag hoe u zelf denkt dat het traject passend is binnen uw organisatie. Iedere organisatie, iedere afdeling en ieder team heeft een eigen cultuur, gewoontes en behoeften voor ondersteuning. In een kennismakingsgesprek leggen we u graag voor welke mogelijkheden wij kunnen bieden (zie ook de pijlers en de folder). Natuurlijk adviseren wij graag over een effectieve en vooral blijvende implementatie van persoonsgericht werken. Verder weten we dat het belangrijk is om beslissingen binnen een organisatie bottom-up en in gezamenlijke besluitvorming te maken, op deze manier heeft het traject meer kans van slagen.